Variantet e reja të COVID-19, sa mund të jenë efektive vaksinat?

Eksperti kosovar i shëndetësisë në Gjermani, Halil Krasniqi, ka thënë se mutacionet e COVID-19 po sjellin shqetësime, për shkak se efektiviteti i vaksinave kundër varianteve të reja të këtij virusi janë zvogëluar, derisa riinfektimet me të janë shumë të mundshme.

Ai ka folur edhe për variantin e ri të COVID-19 të shfaqur fillimisht në Britaninë e Madhe, i cili tashmë është prezent edhe në Kosovë.

Krasniqi ka thënë se ky variant është shumë më ngjitës.

“Mutacionet në gjenin spik po sjellin shqetësime plotësuese në jetën e përditshme, sepse efektiviteti i vaksinave COVID-19 kundër varianteve të reja, është zvogëluar dhe riinfektimet janë tepër të mundshme. Pavarësisht nga disa studime të reja shkencore, paraqitja dhe prezantimi i vaksinave është i paqartë dhe jo mjaftueshëm i studiuar”, ka shtuar ai.

Shkrimi i tij:

Mutacionet në gjenin spik po sjellin shqetësime plotësuese në jetën e përditshme, sepse efektiviteti i vaksinave Covid-19 kundër varianteve të reja, është zvogëluar dhe riinfektimet janë tepër të mundshme. Pavarësisht nga disa studime të reja shkencore, paraqitja dhe prezantimi i vaksinave është i paqartë dhe jo mjaftueshëm i studiuar.

Pothuajse i gjithë zhvillimi i vaksinave kundër Covid-19 ka për qëllim asgjësimin e proteinës spike të SARS-CoV-2. Disa muaj më parë, u shfaqën 13.000 variante të ndryshme që kanë një numër mutacionesh në këtë strukturë të synuar. Kjo mund të nënkuptojë se si është përgjigjja imune ndaj vaksinimit por edhe pas infeksionit natyror me SARS-CoV-2.

 Prandaj këto nuk mund të ofrojnë më mbrojtje të mjaftueshme kundër infeksionit. Që nga shfaqja e varianteve, vaksinat e shumta janë testuar nga prodhuesit e vaksinave, por edhe nga grupe dhe shkencëtar të pavarura kërkimore.

Megjithatë, deklarata shkencore të sakta nuk mund të bëhen ende, pasi zakonisht vetëm përgjigja e antitrupave konsiderohet e futur ne organizëm, ndërsa pjesa qelizore e përgjigjes imune nuk hetohet. Për më tepër, këto janë të dhëna in vitro nga të cilat efektet e jetës reale nuk mund të konkludohen në mënyrë të besueshme.

Bëni kujdes të veçantë nga mutacionet e variantit të Afrikës së Jugut

Çfarë dihet deri më tani? Që nga fundi i vitit 2020, një variant me emërtimin B.1.351 ose 501Y.V2 është përhapur në Afrikën e Jugut, i cili ka tetë mutacione karakteristike në gjenin spike.

Tre prej të cilëve ndikojnë në domenin e lidhjes së receptorëve (K417N, E484K dhe N501Y). Në mënyrë që të hetohet nëse varianti i përgjigjes imune mund t’i shpëtojë një infeksioni SARS-CoV-2, një ekip i udhëhequr nga Sandile Cele nga Universiteti i KëaZulu-Natal në Durban, Afrika e Jugut testoi në çfarë mase serumet nga të shëruarit mund të neutralizojnë variantin. Për këtë qëllim, shkenctarët përdorën serum nga gjashtë të rritur që kishin kaluar një infeksion SARS-CoV-2 dhe përdorën koronavirusë të vërtetë për të ekzaminuar nëse këto mund të neutralizohen nga antitrupat në serum.

Ata paraqitën rezultatet e tyre në një server para shtypës “MedRxiv”.

Në përputhje me rrethanat shkencore, aktiviteti i neutralizimit të serive në variantin e ri ishte dukshëm më i ulët se në variantet e tjera të virusit dhe u zhduk plotësisht në një nga subjektet e provës. “Gjetjet tregojnë se 501Y.V2 mund t’i shpëtojë kontrollit duke neutralizuar antitrupat pas një infeksioni natyror”, thotë botimi. Kjo ngjall shqetësim se mbrojtja imune kundër ri-infektimeve ose mbrojtja e shkaktuar nga vaksinimet mund të zvogëlohet në krahasim me variantin. Sidoqoftë, autorët theksojnë se është ende e paqartë në çfarë mase antitrupat neutralizues janë të nevojshëm për mbrojtje dhe çfarë roli luajnë qelizat T specifike këtu, të cilat formohen gjithashtu gjatë infeksionit dhe vaksinimit. Me fjalë të tjera, efekti i vaksinës kundë gjithë mutacionëve shkenctarisht nuk  është i siguruar.

Në një studim tjetër nga Afrika e Jugut, një ekip i udhëhequr nga Profesor Dr. Penny Moore nga Universiteti Ëitëatersrand në Johanesburg, vëzhgoi veprimtarinë e serumëve nga rimëkëmbësit kundër kombinimeve të ndryshme të mutacioneve. Për këtë qëllim, studiuesit përdorën pseudoviruse, përkatësisht një virus HI që ishte i pajisur me versione të ndryshme të proteinave spike të SARS-CoV-2. Varianti 501Y.V2 mund t’u shpëtojë plotësisht tre antitrupave monoklonalë të rëndësishëm terapeutikisht, shkruajnë ata në »BioRxiv«. Përveç kësaj, ishte vetëm pak ose jo më e ndjeshme ndaj antitrupave neutralizues nga plazma e rikuperuar. Ekipi i Moore gjithashtu ka frikë se efekti i vaksinave me bazë spike mund të jetë jo efektiv.

Profesor Dr. Tulio de Oliveira, autori i vjetër i studimit nga Durban, komentoi në faqen e lajmeve të revistës “Nature”. Ai shktuan: “Kjo është shumë shqetësuese.” Tani ka prova të disa ri-infektimeve me variantin 501Y.V2. Aftësia e tyre për t’i shpëtuar pjesërisht sistemit imunitar ka të ngjarë të nxisë përhapjen e tyre në rajone që u prekën keq nga vala e parë e pandemive, thotë de Oliveira.

Në studime të mëtejshme, të dy grupet e punës dëshirojnë të testojnë se si serumet nga njerëzit e vaksinuar përballen me variantet e koronavirusit. Përveç kësaj, rezultatet nga studimet e vaksinave të Fazës III nga Afrika e Jugut priten në javët e ardhshme, sipas botimit nga Durban. Nëse varianti ka një efekt në efektivitetin e vaksinës, ai mund të jetë tashmë një sinjal të cilin duhet vezhguar.

Të dhëna aktuale për variantin B.1.1.7

Vvariant tjetër me emërtimin B.1.1.7 i cili vjen nga Britania e Madhe,  quhet ndryshe 501Y.V1 për shkak të mutacionit N501Y.

Ai gjithashtu ka një numër mutacionesh në gjenin spike dhe, sipas njohurive të mëparshme, është dukshëm më ngjitës sesa formatet jo-mutuara. Kompania Biontech kohët e fundit hetoi shkallën në të cilën njerëzit e vaksinuar mbrohen nga varianti për vaksinën e saj  mARN (Acidi Ribo Nukleik) Comirnaty® (Tozinameran, BNT162b2). Sipas botimit të »BioRxiv«, mutacionet e variantit B.1.1.7 nuk ndikojnë në efektin mbrojtës të vaksinimit në ndonjë masë përkatëse. Një ekip i udhëhequr nga Alexander Muik e kishte demonstruar këtë në eksperimentet pseudovirus me plazmën e 16 personave të vaksinuar.

Një ekip britanik i udhëhequr nga profesor Dr. Ravindra Gupta i Universitetit të Kembrixhit ka bërë gjithashtu kërkime të ngjashme. Sidoqoftë, ai përdori plazmën nga subjektet (Personat) e vaksinuara të marra tre javë pas dozës së parë të vaksinës Biontech, dy doza ishin të nevojshme për mbrojtje të plotë. Aktiviteti i neutralizimit të serumit kundër proteinës spike të mutuar të variantit B.1.1.7 ishte më i ulët se ndaj varianteve të tjera. Kjo sipas një publikimi të “MedRxiv”. Në çfarë mase kjo ndikon në të vërtetë në efektivitetin e vaksinës është e paqartë dhe duhet të hetohet përmes studimeve të mëtejshme.

Nga ana tjetër, një ekip i New York-ut i udhëhequr nga Profesor Dr. Michel Nussenzëeig nga Universiteti Rockefeller, vertëtoj një efekt tjetër. Ai përdori seritë nga 20 vullnetarë të cilët secili ishte imunizuar dy herë ose me vaksinën mRNA mRNA-1273 nga Moderna, ose BNT162b2 nga Biontech / Pfizer. Pas tetë javësh, ata treguan, siç pritej, titra të lartë të antitrupave kundër proteinës spike dhe një aktivitet neutralizues që korrespondonte me plazmën e rikuperimit. Këtu është shumë e nevojshme edhe një studim tjetër shkencor nga studijuesit e pamvarur.

Duke u bazuar në të gjitha këto studime, aktiviteti kundër varianteve që mbartin mutacionin N501Y ose E484K ose kombinimin e N501Y, E484K dhe K417N është zvogëluar nga një ndryshim i vogël, por i rëndësishëm. Studiuesit gjithashtu raportojnë këtë në “MedRxiv”. Aktiviteti i neutralizimit të 14 prej 17 antitrupave monoklonalë më të fuqishëm kundër fushës së lidhjes së receptorëve është zvogëluar nga një prej tre mutacioneve.

Fatkeqësisht tani në Brazil është zbuluar një mutant i ri që po përhap shqetësime në botë. Për shkak se mutacioni i Coronës  duket se është shumë infektues – madje edhe njerëzit imunë nuk nuk janë të mbrojtur prej tij.

Ekspertët janë jashtëzakonisht të shqetësuar – personat që janë shëruar, ndoshta nuk janë më të mbrojtur

“Unë jam shumë i shqetësuar për mutacionin nga Brazili, i cili ishte padyshim në gjendje të ri-infektojë një grup të popullsisë në Manaus që në të vërtetë kishte një normë të lartë infeksioni – por të cilët në të vërtetë duhej të ishte imun”, shpjegoi mjeku i kujdesit intensiv Prof. Uëe Janssens në një intervistë me RTL. Në Manaus, kryeqyteti i shtetit të Amazonas, tri të katërtat e njerëzve ishin infektuar me korona në vitin 2020. Prandaj, këta persona posedonin një imunizim të caktuar themelor. por kohët e fundit, numri i infeksioneve u rrit megjithatë përsëri çuditëdhem.

Varianti P.1 i identifikuar në Brazil përmban 17 mutacione, disa prej tyre në proteinën spike, siç raportohet nga Deutsche Ëelle. Kështu që mund të ndodhë që ky mutacion i Coronës “të shpëtojë” nga përgjigja imune e trupit ( të mos krijoj imunitet fare në organizëm). “Ky është sigurisht një efekt krejtësisht i ri që po shohim tani tek ky mutacion. Prandaj padyshim që një i infektuat dhe shëruar nga mutacion më parë Sars-CoV-2 mund të infektohet përsëri brenda imunitetit të supozuar.” Studimet kishin treguar që njerëzit e shëruar nga infeksioni, duhet të posedojn shumë aftësi të jenë imun ndaj virusit për disa muaj. Mirëpo fakt është, ata që janë të shëruar nuk janë të mbrojtur nga mutacioni i Coronës nga Brazili.

Çfarë do të thotë kjo se në të vërtetë për efektivitetin e vaksinës, është e vështirë të dokumentohet nga studimet in vitro. Kërkimet e mëtejshme dhe, mbi të gjitha, të dhënat e jetës reale janë të nevojshme këtu. Durimi dhe vëzhgimi i vaksinimit nga njerëzit e vaksionuar do të tregoj efektivitetin kundër mutacioneve të shumta.